Het Pijpkaneel, het gebied Zurich-Bolsward-Workum, is onderdeel van het Friese Kleiweidegebied. Dit is een open weidegebied, met voornamelijk melkveebedrijven, dat direct grenst aan het IJsselmeer. Het heeft een belangrijke opgave op het gebied van de instandhouding van weidevogels, ook vanwege de aangrenzende Workumerwaard.
In Ferwoude werken vier agrariërs aan een balans tussen enerzijds de ecologische en anderzijds de commerciële mogelijkheden van grondgebruik. Hierdoor krijgt natuur waarde. De case richt zich op 33 hectare grond. Deze wordt voor 49% verkocht aan een grondbankcoöperatie, gefinancierd door private beleggers en overheden.
Op 18 mei 2022 is de grondcooperatie Rijkdom officieel gepresenteerd om Friese boeren te helpen met een beter verdienmodel. De coöperatie verbindt boeren en private investeerders om samen grond aan te kopen. Het aankopen van extra grond is voor boeren duur, helemaal als ze willen extensiveren. Een boer investeert dan in meer grond, maar dat levert niet per se extra inkomsten op. Doordat private investeerders en boeren via de coöperatie samen grond kopen, wordt de natuur beschermd en kunnen boeren blijven boeren. De grondcoöperatie Rijkdom is opgericht met ondersteuning van de Regio Deal, LTO Noord, NAJK, Boer & Natuur en Rabobank.
Weidevogels beschermen
Pieter van der Valk is bedenker en oprichter van de grondcoöperatie: “Ik ben zelf melkveehouder en wilde een extra stuk grond. Dat is een behoorlijke investering, en om dit terug te kunnen verdienen ben ik eigenlijk gedwongen deze grond intensief te bewerken, bijvoorbeeld met aardappelen of bloembollen. Dat is zonde, omdat er in dit gebied veel weidevogels leven. Ik vind het mijn morele plicht als boer om die vogels te beschermen en dat betekent dat je kruidenrijk grasland zaait, later maait en niet intensief teelt. Dat kost dus geld, maar het levert niet direct extra inkomsten op.” Dat bracht Van der Valk op het idee om een grondcoöperatie op te richten, waarbij de financiering van de grond voor 50% komt van de boer en 50% van private investeerders. “Grond is duur, dus daar moet rendement tegenover staan. Dat dwingt de boer tot intensieve teelt, wat niet altijd goed is voor de natuur. Het mag niet zo zijn dat een boer extensiveert en vervolgens hartstikke rood staat. Dankzij de grondcoöperatie wordt de grond samen aangekocht en zo halen we de financieringslasten voor de boer naar beneden en beschermen we de natuur.”
Natuurinclusief boeren is mogelijk
De Friese grondcoöperatie is met hulp van de Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw, LTO Noord, NAJK, Boer & Natuur en Rabobank opgericht om boeren te helpen met een beter verdienmodel. Van der Valk: “We laten hiermee zien dat natuurinclusief boeren financieel haalbaar is. We brengen boeren en mensen bij elkaar, en ze maken samen een inrichtingsplan hoe het gebied eruit gaat zien. Het is dus een gezamenlijke investering en een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de natuur te beschermen en om het verdienmodel van de boer op peil te houden.” De eerste grond is al aangekocht via Grondcoöperatie Rijkdom en er hebben zich al verschillende boeren en particuliere investeerders gemeld. Het doel is om in heel Friesland gezamenlijk grond aan te kopen. Van der Valk: “Het zou natuurlijk fantastisch zijn als de grondcoöperatie ook landelijk een succes wordt.”
Ga naar de website van Grondcoöperatie Rijkdom.
Neem voor meer informatie contact op met Pieter van der Valk: pietervdvalk@hotmail.com, of 06-13561835.