Friese kleiweide

In het Friese kleiweidegebied zijn agrariërs en natuurorganisaties aan de slag met natuurinclusieve landbouw. De verschillende overheden faciliteren deze processen ‘fan under op’, via de samenwerking Greidhoeke + (grofweg het gebied tussen Sneek, Bolsward en Leeuwarden).

Aanpak

Doel van de aanpak van Greidhoeke + is: 

  1. Het faciliteren, opstarten of aanjagen van integrale gebiedsprocessen in kansrijke gebieden voor natuurinclusief platteland. 
  2. Het ontwikkelen van een ‘gereedschapskist’ voor de omslag naar een natuurinclusief platteland.
  3. Kennis en onderzoek samen met onderwijs- en kennisinstellingen.
  4. Ervaring opdoen met integrale gebiedsprocessen, samen met inwoners en andere stakeholders en het leren van elkaars aanpak.
  5. Het regelen van fondsen en financiering voor het doorlopen van gebiedsprocessen en de uitvoering van de plannen in de gebieden.

Voor het opstellen van een streefbeeld en actieplan voor het Friese Kleiweidegebied is aansluiting gezocht bij bestaande gebiedsprocessen gericht op natuurinclusieve landbouw. Dit zijn:

  • De Greidhoeke, waar Agrarisch Natuurvereniging Greidhoeke een breed gebiedsproces trekt;
  • Gouden Land, waar een stichting vanuit vijf dorpen initiatieven ontplooit en waarbij de agrarische sector de belangrijke stakeholder is;
  • De noordelijke IJsselmeerkust waar agrarisch collectief Súdwestkustwerkt aan een integrale natuurinclusieve visie op de toekomst van haar gebied.
  • Baarderadiel, waar Natuer Koöperaasje met burgerinitiatief Kening samen initiatieven ontplooien.

Natuurinclusief platteland

De focus ligt hier breder dan alleen op natuurinclusieve landbouw. De landbouw bepaalt weliswaar voor een belangrijk deel het platteland, maar er liggen meer natuurinclusieve opgaven zoals langs wegbermen en spoorlijnen, bufferzones, natuurgebieden, recreatiegebieden en op erven.

Energie

De kracht van de aanpak Greidhoeke Plus zit in de samenhang en het benutten van energie die vanuit het gebied zelf komt. Een integrale aanpak, waarbij samenwerking met boeren, natuurorganisaties en vele andere betrokkenen moet leiden tot de eerste stappen in de omslag richting natuurinclusieve landbouw. Deze aanpak moet er daarnaast voor zorgen dat er langdurig wordt ingezet op een nog mooiere leefomgeving.

Het afgelopen jaar hebben de natuurverenigingen ANV Greidhoeke, ANV Súdwestkust, Stichting Gouden Land en een samenwerking in Baarderadeel tussen Kening (fan 'e Greide) en Natuerkoöperaasje Baarderadiel met veel enthousiaste betrokkenen hun eigen streef- en actieplannen opgesteld. Vervolgens is op basis hiervan één streefbeeld en actieplan (PDF PDF-bestand, 10 MB) (waar willen we in 2030 zijn in het kleiweidegebied en wat gaan we doen om daar te komen?) met concrete acties gemaakt.

Hieruit zijn de volgende 12 actielijnen gekomen:

  1. Oppakken integrale gebiedsprocessen vanuit de gemeenschap 
  2. Versterken open landschap
  3. Renderende landbouw zonder nadelige effecten voor de leefomgeving
  4. Meer verbinding met een biodivers platteland
  5. Verrijken bodemleven
  6. Optimale benutting water
  7. Versterken leefgebied weidevogels
  8. Beter benutten circulaire ketens
  9. Bijdragen aan energie- en klimaatopgaven
  10. Stimuleren lokale voedselmarkt
  11. Versterken toeristisch-recreatief netwerk
  12. Vergroten kennis en ruimte voor experimenten en nieuwe samenwerkingsvormen

Deze actielijnen worden uitgewerkt in uitvoeringsplannen. Sommige ideeën en projecten uit de deelgebieden kunnen in principe morgen worden opgepakt en worden uitgezet, zo kant en klaar zijn ze. Voor andere ideeën is nog meer uitwerking nodig. De initiatiefnemers op lokaal niveau krijgen de ruimte om langs eigen prioritering en met eigen dynamiek hun activiteiten op te pakken. Het totale netwerk is nodig om samen de transitieopgave te realiseren. Natuurinclusief is niet alleen iets van de boeren maar van ons allemaal!

Uitvoeringsplan Kleiweide 2023-2024 (PDF PDF-bestand, 457 KB)

Live-uitzending 7 december 2020 over een veerkrachtige landbouw in de Kleiweide

Inspirerende initiatieven voor de toekomst van de Friese kleiweide stonden centraal tijdens een live-uitzending op 7 december 2020. De Natuerkooperaasje Baarderadeel en Kening, agrarisch natuurverenigingen Greidhoeke en Súdwestkust en St. Gouden Land lieten via filmpjes zien hoe er vol energie van onderop gewerkt is aan droom- en toekomstbeelden voor hun gebied, de Friese Kleiweide. Streefbeeld is een natuurinclusieve regio met ruimte voor o.a. biodiversiteit, natuur, weidevogels, verdienmodellen, recreatie&toerisme, energieopwekking. Vanuit de studio praatten vertegenwoordigers van LNV, LTO, Friesland Campina, Wetterskip, it Fryske Gea en de provincie hierover door.

Uitzending terugkijken? Bekijk video op het YouTube-kanaal van de Regiodeal Natuurinclusieve Landbouw.

Bekijk ook de filmpjes van de Natuerkooperaasje Baarderadeel en Kening, agrarisch natuurverenigingen Greidhoeke en Súdwestkust en St. Gouden Land.

Voorlopersproject

In het voorlopersproject Pijpkaneel in het Friese Ferwoude werken boeren aan de balans tussen ecologische en commerciële mogelijkheden.

Betrokkenen

Heeft u nog vragen?

Neem voor meer informatie contact op met Wim van Gorkum, via w.vangorkum@fryslan.frl, of 06-52451694.